Wol heeft twee kanten van dezelfde medaille; of het is een hele verantwoordelijke aanschaf of een aanschaf met veel vuil en leed erachter. Het hangt er vooral vanaf waar de wol vandaan komt.
Wol is niet altijd een goed idee, omdat 80% van de wol voor mode en interieur uit Australie komt. Hier wordt de wol alles behalve natuurlijk en vriendelijk verkregen. De schapenkuddes zijn hier erg groot; honderden tot duizenden schapen. De prijs van wol is laag, de boer verdient alleen bij grote opbrengsten tegen lage kosten. Het is voor de boer onmogelijk om de schapen genoeg persoonlijke aandacht te geven, met alle gevolgen van dien voor het schaap. Geld wint het hier in plaats van het welzijn van de schapen.
Dode lammeren en schapen
De ooien worden kunstmatige geïnsemineerd, zodat de boeren kunnen bepalen wanneer de lammeren worden geboren; in de winter. De lammeren begin dan in de lente met eten van het land, de tijd dat de weilanden het meest vruchtbaar is. Zo kunnen de lammeren sneller dikker worden. Het resultaat is dat de lammeren in barre omstandigheden in de winter worden geboren, tussen de 10 en 15 miljoen lammeren sterven de eerste 48 uur door verhongering en verwaarlozing. Voor boeren zijn de miljoenen sterfgevallen een acceptabel gevolg van lagere voerkosten en zwaardere voorjaarslammeren.
Door jarenlang selectief fokken krijgen deze doorgefokte schapen regelmatig tweelingen en drielingen. Meerlinggeboorten per zwangerschap leiden tot veel complicaties. Moederooien putten zichzelf uit door meerdere lammeren te baren. Verzakking en dood komen vaak voor, met als gevolg veel weeslammeren, die weer door verwaarlozing ook sterven. De financiële kosten van het lokaliseren en verzorgen van deze lammeren zijn groter dan de kosten om ze gewoon te laten sterven.
Er zijn inmiddels hulp organisaties in Australie, die in de grote weilanden op zoek gaan naar stervenden lammeren en deze meenemen om te verzorgen en een waardig bestaan te geven.
Mulesing
Dan is er nog de mulesing methode die wordt toegepast op meeste schapen van Australie. In een artikel dat ik schreef kan je hier lezen wat deze pijnlijke methode is.
Sneller en sneller
Scheerders worden betaald per dier of per gewicht van de wol die ze scheren, in plaats van per uur. Snelheid levert scheerders geld op. Er is een enorme hoeveelheid undercoverbeelden waarop te zien is hoe scheerders in Australië ze op de grond slaan, hun hoofd naar beneden houden met hun voeten en ze slaan. Op de site van dierenorganisatie Peta zijn beelden en meer info te zien over het leed van de schapen.
Transport
En als dan eenmaal de wol verkregen is, wordt deze getransporteerd naar lage loonlanden als China, india, Pakistan etc om verder verwerkt te worden als mode of interieur artikel. Hierna wordt het in sommige gevallen nog een paar keer getransporteerd voordat het eindelijk aankomt in Nederland. Bijvoorbeeld met tussenstop in Italië om daar het waslabel erin te naaien en zo te kunnen zeggen ‘made in Italy’. Al deze transport routes veroorzaken de nodige milieu en sociale problemen.
De documentaire “Slay” werpt een blik op de handel van dierenhuiden en wol in de mode en interieur. Het laat de greenwashing tactieken zien en het zware en vuile werk die de mensen aan het begin van de keten uitvoeren. De documentaire is hier gratis te bekijken.
Lokale wol
Wol zou wel een hele goede keuze zijn als we de wol uit Nederland gebruiken. Het is een restproduct, de schapen hebben een mooi leven met veel persoonlijke aandacht. Emy Demkes schreef een artikel hierover wat je hier kan lezen.
En dan als de wol dichtbij verkregen wordt, is wol meer dan fantastisch omdat wol zoveel mooie eigenschappen heeft. In dit artikel is dat te lezen.
Voor de wollen wandkleden van Halona gebruik ik alleen Nederlandse wol, van mensen die ik zelf ken. Geen tussen kanaal, het zijn scheerders, herders of hobbyisten van wie ik koop. Ik ga er zelf heen, het liefst tijdens het scheren zodat ik de schapen zie, kan meehelpen en de wol netjes kan meenemen.
Halona grote wandkleden van wol. Wolkunst, textielkunst van wol uniek en handgemaakt. Textielkunstenaar Babette Leertouwer.